Aktualności
Nazwa rośliny
Liść melisy (Melissa officinalis L., folium)
Występowanie
Melisa lekarska (Melissa officinalis) jest byliną z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Roślina występuje we wschodniej części obszaru śródziemnomorskiego, w Iranie i w Turkiestanie. W Europie oraz umiarkowanych strefach Azji i Ameryki Pn. występuje jako roślina zdziczała z upraw. W Polsce surowiec pochodzi głównie z upraw.
Pokrój rośliny
Roślina osiąga wysokość do 100 cm, jest szarawo owłosiona, ma silny cytrynowy zapach. Liście ogonkowe, sercowatojajowate, grubo karbowano-ząbkowane, długość do 6 cm. Kwiaty białawe lub różowawe.
Część rośliny stosowana w celach leczniczych
Liść
Zbiór
Surowiec zielarski zbierany jest w okresie kwitnienia, od czerwca do września. Suszony w warunkach naturalnych, w miejscach przewiewnych i zacienionych lub w suszarniach, w temperaturze do 35°C.
Skład fitochemiczny
Substancja roślinna zawiera: do 0,3% olejku, do 5% garbników, gorycze, fenolokwasy (gównie kwas kawowy, rozmarynowy, ferulowy), związki triterpenowe (kwasy ursolowy i oleanolowy), śluz. W skład olejku wchodzą: cytral (charakterystyczny, cytrynowy zapach liści), linalol, cytronelal.
Jakość
Powinna odpowiadać aktualnym wymaganiom Farmakopei Europejskiej dla tej substancji roślinnej. W celu prawidłowej identyfikacji substancji roślinnej wykonuje się badania makroskopowe i mikroskopowe oraz przeprowadza się badanie identyfikujące niektóre składniki rośliny z zastosowaniem cienkowarstwowej chromatografii cieczowej. Bada się również obecność zanieczyszczeń, stratę masy po suszeniu oraz popiół całkowity. O właściwej jakości liścia melisy świadczy również zawartość kwasu rozmarynowego na poziomie nie mniej niż 1,0%.
Rodzaje stosowanych przetworów roślinnych
Substancja roślinna
> Nie ma zastosowania
Przetwory roślinne
> Rozdrobniona substancja roślinna
> Sproszkowana substancja roślinna
> Wyciąg płynny (DER 1:1), rozpuszczalnik ekstrakcyjny etanol 45-53% V/V
> Nalewka (stosunek substancji roślinnej do rozpuszczalnika ekstrakcyjnego 1:5), rozpuszczalnik ekstrakcyjny etanol 45-53% V/V
> Suche ekstrakty wodne lub etanolowe (45-53% V/V)
odpowiadające wymienionym powyżej ziołom do zaparzenia, ekstraktowi lub nalewce.
Postać farmaceutyczna
Rozdrobniona substancja roślinna w postaci ziół do zaparzania do zastosowania doustnego. Przetwory roślinne w płynnych lub stałych postaciach farmaceutycznych do zastosowania doustnego.
Zastosowanie
Wyciąg z liści działają uspokajająco, wiatropędnie i napotnie. Stwierdzono działanie przeciwwirusowe. Szczegółowe informacje na temat zastosowania ziela opisuje monografia wspólnotowa.
Wskazania
a. Tradycyjny produkt leczniczy roślinny stosowany w łagodzeniu umiarkowanego stresu psychicznego i trudnościach w zasypianiu.
b. Tradycyjny produkt leczniczy roślinny stosowany w objawowym leczeniu łagodnych dolegliwości układu pokarmowego, w tym wzdęć i oddawania wiatrów.
Produkt jest tradycyjnym produktem leczniczym roślinnym stosowanym w określonych wskazaniach opartych wyłącznie na podstawie długotrwałego zastosowania.
Dawkowanie i droga podania
Młodzież powyżej 12 lat, dorośli i osoby w wieku podeszłym
Pojedyncza dawka
> Zioła do zaparzania:
Napar przygotowany z 1,5 do 4,5 g rozdrobnionej substancji roślinnej w 150ml wrzącej wody, 1-3 razy dziennie
> Sproszkowana substancja roślinna
0,19-0,55 g 150 mg, 1-3 razy dziennie
> Wyciąg płynny
2-4 ml, 1-3 razy dziennie
> Nalewka
2-6 ml, 1-3 razy dziennie
> Suchy ekstrakt wodny lub etanolowy (45-53% V/V) w dawce odpowiadającej wymienionym powyżej ziołom do zaparzenia, ekstraktowi lub nalewce.
Zastosowanie w przypadku dzieci poniżej 12 roku życia nie jest zalecane.
Czas zastosowania
Jeśli objawy utrzymują się dłużej niż 2 tygodnie podczas stosowania leku, należy skonsultować się z lekarzem lub wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia.
Droga podania
Podanie doustne.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Stosowanie u dzieci poniżej 12 roku życia nie zostało ustalone z powodu braku odpowiednich danych. Jeśli podczas stosowania produktu leczniczego objawy nasilają się, należy skonsultować się z lekarzem lub wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia. Nalewki i wyciągi płynne: w związku z obecnością alkoholu etylowego musi być zastosowane właściwe oznakowanie tych postaci, na podstawie wytycznej w sprawie substancji pomocniczych na etykiecie i w ulotce produktu leczniczego.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Brak doniesień.
Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Bezpieczeństwo stosowania w okresie ciąży i laktacji nie zostało określone. Ze względu na brak wystarczających danych, nie zaleca się stosowania w okresie ciąży i laktacji.
Brak danych o wpływie na płodność.
Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Może zaburzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Pacjenci, których to dotyczy nie powinny prowadzić pojazdów, ani obsługiwać maszyn.
Działania niepożądane
Nieznane.
Jeśli pojawią się działania niepożądane, należy skonsultować się z lekarzem lub wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia.
Przedawkowanie
Nie zgłoszono żadnego przypadku przedawkowania.
Piśmiennictwo:
Community herbal monograph on Melissa officinalis L., folium. EMA/HMPC/196745/2012, Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC). Strzelecka H., Kowalski J., Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, str. 329.